۱۰ خطای عجیب مغز که هر روز انجام می‌دهیم – قسمت اول
مغز انسان پیچیده‌ترین ساختار جهان شناخته‌شده است، اما همین عضو خارق‌العاده هر روز اشتباهات کوچک و بزرگی می‌کند که حتی از آن‌ها خبر نداریم. بسیاری از رفتارها، انتخاب‌ها، قضاوت‌ها و احساسات روزمره نتیجه میان‌بُرهایی است که مغز برای صرفه‌جویی در انرژی می‌زند؛ میان‌بُرهایی که به آن‌ها می‌گویند «خطاهای شناختی». در این مطلب، ۱۰ خطای عجیب و واقعی مغز را بررسی می‌کنیم که تقریباً همه انسان‌ها روزانه آن‌ها را انجام می‌دهند.
۱) مغز واقعیت را نمی‌بیند؛ نسخه ساده‌شده می‌سازد
مغز در هر ثانیه میلیون‌ها واحد اطلاعات دریافت می‌کند؛ اما توان پردازش همه را ندارد.
برای همین واقعیت را «ساده‌سازی» می‌کند.
چیزهایی را حذف می‌کند، بعضی‌ها را برجسته می‌کند و گاهی چیزی را که وجود ندارد، اضافه می‌کند.
به همین دلیل است که گاهی کسی جلوی چشممان است و متوجه نمی‌شویم.
۲) ذهن شکاف‌های زمانی را با خیال پر می‌کند
اگر دو تصویر، صدا یا حرکت پشت‌سرهم ناقص باشد، مغز جاهای خالی را با حدس پر می‌کند.
برای همین بعضی توهمات بصری کاملاً واقعی به نظر می‌رسند.
مغز «یقین اشتباه» را به «شک درست» ترجیح می‌دهد.
۳) مغز تفاوت بین فکر و واقعیت را همیشه تشخیص نمی‌دهد
فقط با فکر کردن به یک اتفاق استرس‌زا، ضربان قلب بالا می‌رود.
مغز این دو را یکسان پردازش می‌کند؛
به همین دلیل است که ترس‌های خیالی، واکنش‌های واقعی ایجاد می‌کنند.
۴) مغز همیشه دنبال تأیید باورهای خودش است
به این خطا می‌گویند «Bias Confirmation».
وقتی چیزی را باور داریم، مغز به‌طور ناخودآگاه دنبال اطلاعاتی می‌گردد که همان را تأیید کند؛
حتی اگر اشتباه باشد.
بنابراین انسان‌ها بیشتر دنبال «تأیید» هستند، نه «حقیقت».
۵) مغز نسبت به چیزهایی که زیاد می‌بیند حساسیتش را از دست می‌دهد
به این حالت «عادت‌پذیری ذهنی» می‌گویند.
بعد از مدتی مغز دیگر به صدا، بو، رنگ یا حتی آدم‌های اطراف واکنش احساسی اولیه را ندارد.
برای همین است که در یک خانه جدید اول همه‌چیز عجیب است ولی بعد کاملاً عادی می‌شود.
۶) ذهن، اشتباه را به یاد نمی‌آورد؛ احساس اشتباه را ذخیره می‌کند
وقتی از یک تجربه بد صحبت می‌کنیم، اغلب جزئیات را فراموش کرده‌ایم،
اما احساس آن را با وضوح کامل به یاد می‌آوریم.
این یکی از عجیب‌ترین رفتارهای ذهن است:
حافظه اولویت را به «احساس» می‌دهد، نه «واقعیت».
۷) مغز نمی‌تواند “عدم توجه” را تمرین کند
وقتی می‌گوییم «به این موضوع فکر نکن»،
مغز برای چک کردن اینکه واقعاً فکر نمی‌کنیم،
مرتباً همان موضوع را بالا می‌آورد!
برای همین افراد هنگام تلاش برای فراموش کردن چیزی، بیشتر درگیرش می‌شوند.
۸) مغز به چیزهای جدید بیشتر از چیزهای مهم واکنش می‌دهد
چرا گاهی یک پیام بی‌اهمیت،
توجه ما را بیشتر از یک کار حیاتی جلب می‌کند؟
چون مغز برای زنده ماندن تکامل یافته و «تغییر» را نشانه خطر می‌داند.
بنابراین هر چیز جدیدی سریع‌تر از چیزهای مهم توجه می‌گیرد.
۹) ذهن بخش زیادی از خاطرات را از خودش می‌سازد
خاطرات دقیق نیستند؛
آن‌ها ترکیبی از واقعیت، تخیل، احساسات و حتی حرف‌های دیگران‌اند.
به همین دلیل، دو نفر که شاهد یک حادثه بوده‌اند،
نسخه‌های کاملاً متفاوتی تعریف می‌کنند.
۱۰) مغز شما قبل از شما تصمیم می‌گیرد
مطالعات نشان داده که بخش ناخودآگاه مغز
چندصد میلی‌ثانیه قبل از اینکه «تصمیم بگیریم»،
نتیجه را تعیین کرده است.
ما فقط احساس می‌کنیم انتخاب کرده‌ایم؛
درحالی‌که مغز انتخاب را قبل از آگاهی ما انجام داده.
جمع‌بندی
مغز انسان شگفت‌انگیز است، اما برای صرفه‌جویی در انرژی و حفظ بقا،
میان‌برهای فکری می‌زند که نتیجه آن خطاهای کوچک و عجیب روزانه است.
شناخت این خطاها به ما کمک می‌کند تصمیم‌های آگاهانه‌تر،
و انتخاب‌های درست‌تری بگیریم و بهتر خودمان و دیگران را بفهمیم.
دیدگاه خود را بنویسید